|
SINIRLI SORUMLU BALIKESİR BÖLGESİ HAYVANCILIK KOOPERATİFLERİ BİRLİĞİ ANASÖZLEŞMESİ |
|
BİRİNCİ BÖLÜM KURULUŞ VE AMAÇ
KURULUŞ,BİRLİĞİN ADI,SÜRE: Madde-1- Bu anasözleşme hükümlerini kabul ederek ortaklığa giren ve girecek olan aynı çalışma konularına sahip kooperatifler arasında değişir ortaklı ve değişir sermayeli sınırlı sorumlu Balıkesir Bölgesi Hayvancılık Kooperatifleri Birliği kurulmuştur. a)Birliğin merkezi:Balıkesir’dir b)Çalışma Bölgesi Balıkesir’dir. c)Birliğin süresi,49 yıl’dır.Bu süre genel kurul kararı ile uzatılabilir.
AMAÇ: Madde 2- Birliğin amacı,ortak kooperatiflerin hayvan ve hayvan ürünlerini değerlendirme ve pazarlama konularındaki müşterek menfaatlerini,korumak,bu hususta iktisadi faaliyette bulunmak, faaliyetlerini koordine etmek ve denetlemek,dış memleketlerle olan münasebetlerini düzenlemek, kooperatifçiliği geliştirmek ve eğitim yapmaktır.
ÇALIŞMA KONULARI Madde 3- Birlik,aşağıdaki konularda faaliyet gösterir. a)Hayvancılık konusunda faaliyet gösteren ortak kooperatiflerin ve bunların ortaklarının hayvan ve hayvan ürünlerinin verimini arttırıcı ve değerlendirici tesisleri kurmak, b)Ortak kooperatiflerin hayvancılık konusunda ihtiyaç duyacakları damızlık hayvan,ilaç,makina,alet ve ekipmanlarla diğer giderleri imal etmek,üretmek veya ucuz ve kredili olarak temin etmek, c)Ortak kooperatiflerin ürünlerinin iç ve dış pazarlarda tanıtılması ve pazarlanması için gerekli faaliyetlerde bulunmak, d)Hayvancılığın gerektirdiği ithalat ve ihracat işlerini yapmak, e)Ortak kooperatiflerle hukuki,mali ve teknik konularda yardımcı olmak ,gerektiğinde bu konularda eğitim ve denetim yapmak, f)Kamu kurum ve kuruluşları ile bankalardan sağlanacak kredi işlemlerinde ortaklarına kefalet etmek,gerektiğinde kredi kullanmak veya kullandırmak,bunun için gerekli ipotek işlemlerini yapmak,gerçek kişilerce ve resmi kuruluşlarca yapılacak her nevi yardım ve bağışı kabul etmek. İKİNCİ BÖLÜM ORTAKLIK İŞLERİ
ORTAK SAYISI : Madde 4- Birliğin ortak sayısı sınırızdır.Ancak kuruluşta en az 7 kooperatifin bir araya gelmesi şarttır.
ORTAKLIK ŞARTLARI: Madde 5- Aşağıdaki nitelikleri haiz tarımsal kalkınma kooperatifleri,birliğe ortak olabilirler. a)Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca tesbit edilen bölge içinde bulunmak, b)Başka bölgelerdeki aynı konuları faaliyet gösteren ve bu anasözleşme ile kurulan kooperatifler birliğine ortak olmamak , c)Anasözleşmenin 3. Maddesindeki konularda fiilen faaliyette bulunmak,
ORTAKLIĞA KABUL: Madde 6- Bir tarımsal kalkınma kooperatifinin,birliğe ortak olabilmesi için; a)Kooperatifin sözleşmesinde birliğe girilmesine hükmün bulunması ve genel kuruldan birliğe giriş kararının alınmış olması, b)Birlik ana sözleşmesinde yazılı ortak hak ve ödevlerini kuruluşta anasözleşmeyi imzalayarak,sonradan girişte ise noterden tasdikli bir ortaklık taahhütnamesini vermek suretiyle kabul etmiş olması, c)Kooperatifin mal varlığını gösterir bir bilanço vermiş olması,gereklidir. Yönetim kurulu, ortaklığa giriş için başvuran kooperatiflerin ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadıklarını araştırıp,en çok bir ay içinde müracaatçılara neticeyi bildirmek zorundadır. Ortaklığa kabul birlik yönetim kurulu kararı ve taahhüt edilen ortaklık payının en az 1/4'ünün peşin ödenmesi ile tamamlanır. Ortaklığa kabulde yönetim kurulunun red cevabı vermesi halinde,birlik denetçileri aracılığı ile birlik genel kuruluna başvurulabilir. Genel kurulun vereceği karara göre işlem yapılır.
ORTAKLIKTAN ÇIKMA: Madde 7- Ortak kooperatifler : Hesap senesi sonundan en az 6 ay önce birliğe yazılı olarak müracaat etmek şartıyla,genel kurullarında alacakları karara istinaden kendi istekleri ile ortaklıktan çıkabilirler.Ortaklıktan çıkmak birlik yönetim kurulu kararı ile olur.
ORTAKLIKTAN ÇIKMANIN SINIRLANDIRILMASI : Madde 8- Ortak kooperatifler birliğe girişlerinden itibaren üç yıl içinde birlikten çıkmak istemeleri halinde,birliğin mevcudiyetini tehlikeye düşürecekleri gerekçesiyle birlik,çıkan kooperatiflerden tazminat talebinde bulunabilir.
ORTAKLIKTAN ÇIKARILMA: Madde 9- Aşağıdaki hallerde ortak kooperatifler ,birlikten çıkarılabilir. a)Kanun ve anasözleşmede yer alan yükümlülüklerini yerine getirmemek , b)Birlik aleyhinde faaliyet göstermek , c)Birliğin kefaletiyle temin edilmiş kredi ve yardımları birlik talimatı dışında kullanmış olmak, d)5.madde de belirtilen ortaklık şartlarını yitirmiş olmak, Madde 10- Anasözleşmede gösterilmeyen sebeplerle ortaklar ortaklıktan çıkartılamaz. Ortaklıktan çıkarılma ,birlik yönetim kurulunun teklifi üzerine genel kurulca yapılır.Ortak çıkarılma kararını tebellüğ ettiği tarihten itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir.Çıkarılma kararı gereçleri ile birlikte tutanağa ve karar defterine geçirileceği gibi,ortaklar defterine de yazılır. Üç aylık süre içinde mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararı kesinleşir. Haklarında çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların ortaklık hak ve yükümlülükleri,çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.
ORTAKLIĞIN DÜŞMESİ: Madde 11- Birlik yönetim kurulu münasip süre ile yapacağı iki ilanla sermaye yükümlülüklerinden borçlu veya sair ödemelerle yükümlü bulunan ortak kooperatiflerden bu yükümlerini yerine getirmesini ister.İlk isteğe uymayan ve ikinci istemeden sonra da bir ay içinde yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin ortaklığı kendiliğinden düşer.Ortaklığın düşmesi ana sözleşme veya diğer sebeplerle doğmuş borçların yok olmasını gerektirmez.
ÇIKAN VEYA ÇIKARILAN ORTAKLARLA HESAPLAŞMA: Madde 12- Anasözleşme gereğince birlikten çıkan veya çıkarılan kooperatifler,ayrıldıkları senenin bilanço ve netice hesaplarının birlik genel kurulunca kabulünden bir ay sonra hesaplaşmayı isteyebilir.Hesaplaşmadan sonra bunların,birliğin yedek akçeleri ve malları üzerinde bir hakları kalmaz.Birlikten hangi sebeplerle olursa olsun çıkarılanların ortaklık zamanlarına ait zararlarından dolayı sorumlulukları ayrılmanın tahakkuk ettiği bilanço yılınım bitiminden başlayarak iki yıl devam eder.
BİRLİĞE TEKRAR GİRME: Madde 13- Ortaklıktan çıkmış olan kooperatif,çıkma sebebi ortadan kalktıktan sonra tekrar birliğe girebilir.Ortaklıktan çıkarılanlar iki yıl geçmedikçe ve 5. Maddede belirtilen şartları taşımamaları halinde yeniden ortaklığa alınamazlar.İki defa ortaklıktan çıkan veya çıkarılan ortak kooperatifler bir daha birliğe alınamazlar. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ORTAKLIK HAK ve ÖDEVLERİ
ORTAKLIK PAYLARI : Madde 14- Bir ortaklık payının değeri 1.000.000-(Bir Milyon ) liradır.Birliğe giren her ortak kooperatifin en az 300 ortaklık payı alması şarttır.Önceden yükümlenilen miktar tamamen ödenmedikçe pay artırımı yapılamaz.
PAYLARIN ÖDENME ŞEKLİ : Madde 15- Ortakların yüklendikleri nakdi payları 1/4’ ü peşin ödenir.Bakiye pay borcunun ödenme şekli ile müddetini genel kurul tayin eder.Ancak,bu müddet ortaklığa kabul tarihinden itibaren iki yılı geçemez.
ORTAKLIK SENEDİ : Madde 16- Her ortağın ortaklık haklarının,ada yazılı ortaklık senedi ile temsil olunması şarttır.Bu senede birliğin ve kooperatifin ünvanı, merkezi birliğe girdiği tarih yazılır.Bu senet ortak kooperatif ile birliği temsile yetkili olan kimseler tarafından imzalanır.Ortak kooperatifin yatırdığı ve çektiği paralar tarih sırasıyla kaydedilir.Bu paralar ortak kooperatifin ödediği paralara ait ise birlik yetkililerince imzalanır.
SERMAYE : Madde 17- Birliğin sermayesi değişik olup,ortak kooperatiflerin taahhüt ettikleri paylar toplamından ibarettir.Birlik sermayesinin en az haddi 2700.000.000 liradır.Sermayenin ¼ ’ ünün kuruluşta tamamen ödenmesi şarttır. Aynı neviden sermayesi konulması halinde 1163 Sayılı Kooperatifler kanunu ‘nun 20.,21.ve 22.maddeleri uygulanır.
BORÇ PARA ALMA : Madde 18- Birlik, amaçlarını gerçekleştirmek için ilgili kuruluşlardan ve ortak kooperatiflerinden borç para alabilir.Resmi ve özel teşekküllerden bağış ve yardım kabul edebilir.(1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 92.maddesindeki yasaklayıcı hüküm saklıdır).
BİLGİ EDİNME HAKKI: Madde 19- Yönetim kurulunun ,gelir-gider farklarının dağıtım şekli hakkındaki tekliflerini ihtiva eden yıllık çalışma raporu ile bilanço ve denetçilerin 64. madde hükümlerine uygun olarak düzenleyecekleri rapor genel kurulun yıllık toplantısından en az 15 gün öncesinden başlayarak bir yıl süre ile birlik merkezinde ortakların incelemesine hazır tutulur.Talep eden ortaklara bilanço ve gelir-gider farkı hesaplarının birer suretinin verilmesi gerekir.Ortakların bilgi edinmek hakkı birlik organlarından birinin kararı ile yok edilemez veya sınırlandırılamaz.
SORUMLULUK: Madde 20- Birlik ,borçlarından dolayı alacaklılarına karşı mal varlığı ve ortaklarının sermaye yüklenmesinin on katına kadar sorumludur.Birliğe ortak kooperatiflerin birliğe karşı sorumluluğu yüklendikleri sermaye miktarının on katı ve ek ödemeler ile sınırlıdır.
EK ÖDEME YÜKÜMLERİ : Madde 21- Genel kurulca bilanço açıklarını kapatmada kullanılmak üzere ortak kooperatiflerden ek ödemeler istenebilir.Bu miktar bilanço açığının ortak kooperatif sayısına bölünmesiyle bulunur.
İFLAS HALİNDE YÜKÜMLÜLÜK : Madde 22- Birliğin iflası halinde,iflas idaresi ortak kooperatiflerin her birinden payına düşen borcun ödenmesini ister.Tahsil edilemeyen meblağlar diğer ortaklar arasında bölüşülür.Aktif bakiyesi pay cetvellerinin kesin olarak tesbiti üzerine geri verilir.Ortak kooperatiflerin birbirine rücu hakları saklıdır.Ortak kooperatiflerin geçici olarak tespit olunan borçlarıyla pay cetveli aleyhine İcra ve İflas kanunu hükümlerine göre itiraz hakları vardır.
BİRLİĞE YENİ GİREN ORTAKLARIN SORUMLULUĞU : Madde 23- Birliğin mali durumunu bilerek birliğe yeni ortak olan kooperatif, girişinden önce doğmuş olan birlik borçlarından diğer ortaklar gibi sorumlu olur. Buna aykırı mukavele hükümleri ile ortaklar arasındaki anlaşmalar üçüncü şahıslar için hüküm ifade etmez.
SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ: Madde 24- Birliğin ticari defteri ve haberleşme ile ilgili hususların tetkiki,genel kurulun açık bir müsaadesi veya yönetim kurulunun kararı ile mümkündür.İncelenmesine müsaade edilen defter ve vesikalardan öğrenilecek sırlar hariç olmak üzere hiçbir ortak iş sırlarını öğrenmeye yetkili değildir.Her ortak ne surette olursa olsun öğrenmiş olduğu birliğe ait iş sırlarını, sonradan ortaklık haklarını kaybetmiş olsa dahi daima gizli tutmak zorundadır.Bu mecburiyete uymayan ortak meydana gelecek zararlardan birliğe karşı sorumlu olduğu gibi birliğin şikayeti üzerine herhangi bir zarar umulmasa dahi bir yıla kadar hapis veya 15.000 liradan 300.000 liraya kadar ağır para cezasıyla veya her ikisiyle birlikte cezalandırılır.
BİRLİĞİN DAĞILMASINDAN SONRA SORUMLULUK : Madde 25- Birliğin dağılması halinde ,dağılmanın ticaret siciline tescilinden başlayarak bir yıl içinde birliğin iflasının açılmasına karar verildiği takdirde ortaklar ek ödemelerle birlikte sorumludurlar. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BİRLİĞİN HESAPLARI
GELİR-GİDER FARKLARININ DAĞITILMASI : Madde 26- Birliğin müsbet gelir-gider farkı,ortak kooperatiflerin yaptığı %5 yardımlarla gayri safı hasıladan her nevi masraflar ,vergi,faiz,ve amortisman karşılıkları çıktıktan sonra kalan kısımdır.Bu kısım aşağıdaki nisbetler üzerinden bölünür. a) %10 Yedek akçe , b) %5 Fevkalade yedek akçe , c) %5 Kefalet fonu, d) %10 Yatırım ve gelişme fonu, e) %9 Sosyal hizmetler fonu, f) %1 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı emrindeki Tanıtma ve Eğitim fonu, g) %2 Merkez birliğine yardım fonu , h) %58 Risturn (Ortak kooperatiflere birlikle yaptıkları muamele oranında dağıtılmak üzere) ayrılır. Müsbet gelir-gider farkından ,yönetim kurulu başkan ve üyelerine pay ayrılmayacağı gibi ,ortaklara sermeye üzerinden kazançta verilmez.Ayrılan yedek akçeler ,birliğin çalışma anında veya dağılmasında ortaklara dağıtılamaz.Birlik münhasıran ortaklarıyla iş yapar. Bir yıllık çalışma sonucu gelir-gider farkı menfi olduğu taktirde ,açık yedek akçelerden ve bunların yeterli olmaması halinde ek ödemelerle veya ortak sermeye payları ile karşılanır.Menfi sonuçlar ortadan kaldırılmadıkça gelir-gider farkı dağıtımı yapılamaz.
TANITMA ve EĞİTİM FONU: Madde 27- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı emrindeki Tanıtma ve Eğitim Fonuna ayrılan %1 ‘ler T.C Ziraat Bankası Merkez Şubesi 30400/143 No’lu ,T.C. Ziraat Bankası Kavaklıdere Şubesi 304/12 No’lu hesaplarından birine yatırılır.
YATIRIM ve GELİŞTİRME FONU : Madde 28- Yatırım ve geliştirme fonu; üretim ve pazarlama konularında yapılacak yatırımlarda kullanılır. Bu fona ortak kooperatiflerde iştirak edebilirler. Ortak olunan merkez birliği ;birliğin üretim ve pazarlama konularında yatırm yapıyorsa ,genel kurul kararı ile bu fon kısmen veya tamamen merkez birliğine de devredilebilir.
MERKEZ BİRLİĞİNE YARDIM FONU : Madde 29- Bu fona ayrılan miktar merkez birliğine gönderilir.Merkez birliğine ortak olunmadığı takdirde bu meblağ yatırım ve geliştirme fonuna eklenir.
SOSYAL HİZMETLER FONU : Madde 30- Sosyal hizmetler fonu,26.maddede belirtilen oranda müsbet gelir-gider farkından ayrılacak oranda meydana gelir. Madde 31- Sosyal hizmetler fonu,ortakların sosyal ve kültürel ihtiyaçları ile birlik memur ve işçileri için ölüm,sigorta veya yardımlaşma maksadıyla kullanılır.
KEFALET FONU: Madde 32- Kefalet fonu birlik kanalıyla ortaklarına temin edilecek ayni ve nakdi kredilerin rizikolarını karşılamak maksadıyla tesis edilir. Kefalet fonu aşağıdaki kaynaklardan meydana gelir. a)Kamu,gerçek ve tüzel kişilerin yapmış olduğu yardım ve teberrular, b)birliğin müsbet gelir-gider farkından ayıracağı %5 kefalet fonu payı , c)Yurt içi ve yurt dışı kooperatif ve üst birlikleri ile diğer kurumlarca yapılacak yardım ve bağışlar , Birliğin ortak kooperatifler için vereceği kefalet miktarı,ortak kooperatiflerin birliğe ödemiş olduğu ayni ve nakdi sermaye toplamının 20 katını geçemez.Bu miktar ortak kooperatiflerin genel durumlarına uygun olarak birlik genel kurulunca kararlaştırılır ve bir program dahilinde yönetim kurulunca uygulanır. Birliğin vermiş olduğu kefaletlerden dolayı bir zarar doğmuş ise bu zararın ilgili kooperatifin kaynaklarından karşılanmasına çalışılır.Buna rağmen açık kapatılamaz ise sonradan kooperatiften tahsil edilmek şartı ile kefalet fonu vasıtasıyla kapatma yoluna gidilir.
YEDEK AKÇELERİN KULLANILMASI: Madde 33- Yedek akçeler ortaklara dağıtılmayıp ,bilanço neti de ortaya çıkacak menfi fiyat farkının kapatılmasında kullanılır.
YEDEK AKÇELERİN DAĞITILMA DURUMU : Madde 34- Birliğin dağılmasına karar verildiği takdirde yedek akçelerin,birliğin zararlarının karşılanmasında kullanılan miktardan artan kısmı birliğin bağlı olduğu merkez birliğine devredilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM BİRLİĞİN ORGANLARI ORGANLAR: Madde 35- Birliğin organları şunlardır: a)Genel kurul , b)Yönetim kurulu , c)Denetçiler,
GENEL KURUL : Madde 36- Genel kurul ,ortak kooperatiflerin temsilcilerinden teşekkül eden en yetkili karar organıdır. Birliğe genel kurul tarihinden en az üç ay evvel giren kooperatifler genel kurul’a temsilci gönderebilirler.Birlik genel kurullarında,kooperatifler ortak sayılarına göre; 50 ortağa kadar 1,51-100 ortağa kadar 2,101200 ortağa kadar 3,201300 ortağa kadar 4,301 ve üzeri ortak için 5 temsilci ile temsil edilirler.Genel kurulda her temsilcinin bir oy hakkı vardır.Yetkili temsilcilerin uygun bir mazerete bağlı olarak birlik genel kuruluna katılmaması durumunda ve yönetim kurulunca verilecek oy kullanma izin belgesi karşılığında sırasıyla yedeklere oy kullanma yetkisi verilir.
GENEL KURULUN DEVREDİLEMEYEN YETKİLERİ: Madde 37- Genel kurul yetkilerinden aşağıda gösterilenleri devir ve terk edemez: a)Anasözleşmeyi değiştirmek , b)Yönetim kurulu üyeleri,denetçiler ve gerektiğinde tasfiye kurulu seçmek , c)İşletme hesabıyla bilanço ve gerektiğinde gelir-gider farkının bölüşülmesi hakkında karar almak, d)Yönetim kurulu ile denetçiler ve gerektiğinde tasfiye memurlarını ibra veya azletmek, e)Kanunu veya anasözleşme ile genel kurula tanınmış olan konular hakkında karar vermek, f)Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulun niteliğini,yerini ve azami fiyatını ,satılacak gayrimenkulun asgari fiyatını belirlemek, g)İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma usul ve esaslarını belirlemek.
GENEL KURULUN GÖREVLERİ: Madde 38- Genel kurulun görevleri şunlardır: a)Bilanço ,gelir-gider farkı hesaplanan ve yıllık çalışma raporları hakkında karar almak ve bu konuda yönetim kuruluna tan yetki vermek, b)yönetim kurulu ve denetçiler ile gereğinde tasfiye kurulu ve ortak kooperatif temsilcileri tarafında yapılan teklifleri incelemek ve yarine getirilmesi uygun görülen iş programına alınmasına ve uygulanmasına karar vermek , c)Yönetim kurulu üyelerini ve denetçileri ,gerektiğinde hesap tetkik komisyonu ve tasfiye kurulunu seçmek ,hizmetini tamamlayan kurulları ibra etmek veya etmemek , d)Birlik sözleşmesinde yapılacak değişiklikleri kararlaştırmak, e)Gerektiği taktirde ,yönetim kurulu ve denetçiler ile tasfiye kurulu üyelerinin işlerine son vermek, f)103. maddede belirtilenler arasındaki uyuşmazlıkları çözümlemek üzere hakem kurulunu seçmek, g)Birliğin başka birlikle birleşmesi,ayrılması,birliğin dağılması ,sürenin uzatılması hakkında karar vermek, h)Amacı ile ilgili kuruluşlara iştirake karar vermek ve katılma paylarını belli etmek , ı)Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulun niteliğini, yerini ve azami fiyatını satılacak gayrimenkulun asgari fiyatını belirlemek , j)Ortak kooperatiflerin her türlü ihtiyaçların ile ilgili araç,gereç ve demirbaşlar ,ile üretim maddelerinin temini hususunda karar almak ve bu hususlara yönetim kurulunda yetki vermek , k)Ortak kooperatiflerle birlik aracılığı ile sağlanan kredilerin ödenme şekli ve miktarlarını tespit etmek ,bu hususta yönetim kuruluna görev vermek , I)İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma usul ve esaslarını belirlemek, m)Yönetim kurulunun hazırlamış olduğu iş programı ve yeni bütçeyi onaylamak , n)Şubeler, alım ve satım merkezleri açmak için yönetim kuruluna yetki vermek , o)Ortak olunduğu taktirde,yatırım ve geliştirme fonunun kısmen veya tamamen merkez birliğine devri konusunda karar vermek , p)Yönetim kurulu tarafından yapılan ortaklıktan çıkarılma teklifleri hakkında karar vermek , r)Merkez birliğine ortak olunmasına ve ortaklıktan çıkarılmasına karar vermek ve temsilci seçmek, s)Taşınmaz ve taşınır mallar ,aynlar edinmek yaptırmak ve gerektiğinde satmak ,işletmeleri devralmak ,birliğin yatırımları için gerekli tesislerin yapılmasına yetki vermek , t)Yönetim kurulu üyelerine ve denetçilere verilecek aylık ücret ,huzur hakkı ile yollukları belirlemek ,ayrıca personel kadro ve ücretleriyle yolluklarını tespit etmek , u)Kamu kuruluşları ve bankalardan temin edilecek kredi ve yardımlar ile gerçekleştirilecek yatırımların yapılaması ve bu konuda ortaklarla birlikte müteselsilen borçlanmaya karar vermek , v)Terkini yapılacak canlı ve cansız demirbaşların terkini hususunda karar alıp bu konuda bu konuda yönetim kuruluna yetki vermek ,
GENEL KURUL TOPLANTILARI: Madde 39- Genel kurul aşağıdaki şekilde toplanır. 1)Kuruluş genel kurulu , 2)Olağan genel kurul, 3)Olağanüstü genel kurul,
KURULUŞ GENEL KURUL TOPLANTISI : Madde 40- Kuruluş genel kurulu ,birliğin tescil ve ilanı müteakip bir ay içinde kurucu ortaklardan birinin daveti üzerine kurucu ortaklar tarafından yapılır. Toplantı tarihine kadar kaydedilmiş bütün ortaklar toplantıya katılma hakkına sahiptir.
OLAĞAN GENEL KURUL : Madde 41- Yönetim kurulunun daveti ile her yıl hesap devresinin sona erdiği günü izleyen günden itibaren en geç altı ay içinde yapılır.
OLAĞANÜSTÜ GENEL KURUL TOPLANTISI : Madde 42- Genel kurul olağanüstü olarak ,yönetim kurulu,denetçiler ,ortağı olduğu üst birlik ve tasfiye memurları tarafından toplantıya çağrılabilir. Ancak,genel kurul yukarıda belirtildiği şekilde toplanmadığı takdirde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptir. Dört ortaktan az olmamak kaydıyla ortak sayısının en az onda birinin isteği üzerine genel kurul toplantıya çağrılır.Toplantı talebinin haklı bir gerekçeye dayanması gerekir. Yönetim kurulu bu isteği on gün içinde yerine getirmediği takdirde toplantı talebinin haklı bir gerekçeye dayandığının Bakanlıkça tesbiti halinde istek sahiplerinin müracaatı üzerine veya doğruda doğruya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından genel kurul toplantıya çağrılabilir. Çağrılmadığı takdirde istek sahipleri mahalli mahkemeye başvurarak genel kurul’u bizzat toplantıya çağırma izni alabilir.
ÇAĞRI ŞEKLİ VE GÜNDEM : Madde 43- Yönetim kurulu o yıla ait ilk genel kurul toplantısının yapılacağı tarihten 15 gün önce ortakların en kolay ve emin şekilde haber almaların sağlamak üzere bir gazete ile toplantı çağrısı ve ilanını yapar.İlanda ,çoğunluğun sağlanmaması halinde ikinci toplantının tarihide belirlenir.Bu süre en az 15,en çok 30 günü geçemez.Toplantı ilanını ihtiva deden yazıya gündemi de ekleyerek ilan ve toplantının başlama günü hariç 15 gün önceden ortak kooperatiflere taahhütlü bir mektupla bildirilir. Anasözleşmenin değiştirilmesi söz konusu ise yapılacak ilanda değiştirilecek madde numaralarının yazılması ile yetinilir.İlanların bir örneği toplantıdan en az 15 gün evvel Tarım ve Köyişleri Bakanlığı mahalli teşkilatına ve mülki idare amirliğine gönderilir. Ayrıca bakanlık temsilcisine ödenmek üzere bakanlıkça tesbit edilecek ücret Maliye veznesine yatırılır. Dörtten az olmamak üzere ,ortakların en az 1/10’u tarafından genel kurul toplantısından en az yirmi gün önce yazılı olarak bildirilecek hususların gündeme konulması zorunludur. Toplantı için bakanlık temsilcisinin atanması Tarım ve Köyişleri bakanlığından yazılı olarak istenir.bakanlık temsilcisi toplantıya gelmez ise mahalli idare amirine durum bildirilir.Temsilci yine gelmez ise bir saat sonra toplantıya başlanır.Bu durum tutanakla tespit edilir. Gündemde olmayan hususlar görüşülemez.Ancak birliğe kayıtlı ortakların en az 1/10’unun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde ,hesap tetkik komisyonunun seçilmesi,bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması ,çıkan ve çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması genel kurulun yeni bir toplantıya çağrılması ve kanun ,anasözleşme ve iyiniyet esasları ile genel kurul karalarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali ,yönetim kurulu üyeleri ile azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar,genel kurul’a katılanların yarıdan bir,fazlasının kabulü ile gündem alınır.
TOPLANTIYA BAŞLAMA : Madde 44- Yoklamayı müteakip toplantı,yönetim kurulu başkanı tarafından açılır.Yönetim kurulu başkanını toplantıda bulunmaması durumunda yönetin kurulu üyeleri veya genel kurulca gösterilecek bir temsilci toplantıyı açar.Genel kurulun yapılabilmesi için ,oy verme yetkisine haiz ortakların en az yarıdan bir fazlasının temsil edilmiş olması şarttır.İkinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Toplantıda çoğunluğun bulunduğu anlaşılınca başkanlık divanı seçimine geçilir.Toplantıya katılan kooperatif temsilcilerinin çoğunluğu ile temsilciler ve üst birlikten genel kurula katılanlar arasında toplantıyı yönetecek bir başkan ,bir başkan vekili ,iki katip ,iki oy ayırımcısı seçilerek başkanlık divanı teşkil edilir ve gündemin görüşmesine geçilir.Başkanlık divanına ,birlik başkanı ,yönetim kurulu üyeleri ,denetçilerden ve birlik personelinden herhangi biri seçilemez. Toplantını açılıp gündem maddelerinin görüşülmesine başlandıktan sonra herhangi bir sebeple toplantının devamına imkan görülmemesi ve divanın çekilmesi halinde ,müteakip gündem maddelerini görüşmek üzere yönetim kurulu ,Bakanlık veya yetkili mahkemece atanacak yönetici kurul (Kayyum) tarafından yapılacak çağrı üzerine genel kurul yeniden toplanır.
HAZIR BULUNAN LİSTELER : Madde 45- Genel kurul toplantısına katılan ortak kooperatifler temsilcilerini gösteren “Hazır bulunanlar listesi “düzenlenir.Bu listeye ortak kooperatiflerin ortaklığa kabul tarihleri,birlikteki taahhüt ve ödenmiş sermaye miktarları oy yetkisine haiz temsilcilerin adı ,soyadı ve imza haneleri yazılır.Ayrıca ortağı bulunduğu kooperatifi birlik genel kurulunda temsil edip oy kullanmaya yetkisi olan temsilcinin kimliği belirlenir.Liste toplantıya katılan temsilcilere toplantı başlamadan önce imzalatılır.Ayrıca,listenin bakanlık temsilcisi ve genel kurul başkanı tarafından imzalanması gereklidir.Ortak kooperatifler,ortak sayısına göre beş kişiyi geçmemek üzere temsilci göndermekle beraber bundan sadece birisinin genel kurulda oy kullanmaya hakkı vardır.
KARAR NİSABI : Madde 46- Kararlar hazır bulunan ortak kooperatiflerin yetkili temsilcilerinin çoğunluğu ile verilir.Oyların eşitliği durumunda tekrar oylama yapılır.Ancak, merkez birliğine girme veya ayrılma ,anasözleşme değişikliği ,dağılma ,birleşme ve ayrılma konusundaki karar için kullanılan oyların 2/3 çoğunluğu ile ortak kooperatiflerin sorumluluklarının ağırlaştırılması veya ek ödeme yükümlülükleri konusunda alınacak karar için bütün ortakların ¾’ünün rızası gereklidir.Genel kurulda verilen kararlar,bulunmayan veya olumlu oy kullanmayan bütün ortaklar içinde geçerlidir. Ancak, kamu kuruluşlarından kredi alındığı takdirde kredi miktarının arttırılmasından yararlanmak üzere alınacak kararlar çoğunlukla verilir.
BÜTÜN ORTAK KOOPERATİFLERİN HAZIR BULUNMASI : Madde 47- Birliğin bütün ortakları toplantıda hazır bulunduğu sürece ve bir itiraz olunmadığı takdirde genel kurul toplantılarına dair diğer hükümler saklı kalmak şartı ile toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa dahi kararlar alınabilir.Bu gibi kararların ,ortaklar veya ortakların toplantıda oy birliği ile seçecekleri temsilciler tarafından imzalanması gerekir.
OYA KATILAMAYACAKLAR : Madde 48- Birlik işlerinin yürütülmesinde yönetim kurulunca görevlendirilenler yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar.Bu hükümler denetçiler hakkında uygulanmaz
YÖNETİM KURULU ÜYELERİ VE DENTÇİLERİN SEÇİMİ: Madde 49- Ortak kooperatiflerin yetkili temsilcileri arasında gizli oylamayla yapılan yönetim kurulu ve denetçiler seçimlerinde birliğin mührünü taşıyan seçim kağıtları kullanılır.Bunlar “Hazır bulunanlar listesini”imza eden yetkili temsilcilerine verilir.Yetkili temsilciler oylarını tasnif kurulunun huzurunda seçim sandığına atarlar.Kullanılan oy sayısı yetkili temsili sayısı ile kontrol edilir.Fazla çıktığında ,oy pusulaları açılmadan fazlalıklar iptal edilir.Yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler seçiminde bir tek oy sandığı kullanılır.Sandık açılıp oy ayrımı bittikten sonra sonuçlar tutanağa yazılır.
GENEL KURUL TOPLANTISINA AİT BELGELERİN RESMİ MAKAMLARA GÖNDERİLMESİ : Madde 50- Genel kurul görüşmeleri tutanağa bağlanır.Bakanlık temsilcisi, toplantı başkanı ve katipler tarafından imzalanan bu tutanakta ayrıca ,toplantıya katılan kooperatifler sayısı gösterilir.Yeni seçilip göreve başlayan yönetim kurulu tarafından en geç toplantı gününden itibaren 15 gün içinde gündem, toplantı çağrısı ,duyuru tutanağı ,yönetim kurulu ve denetçiler raporu ,bilanço ,gelir-gider cetveli ,bakanlık temsilcisi tarafından imzalanmış genel kurul toplantısında hazır bulunanlar listesi ile genel kurul toplantı tutanağının ,Bakanlık Tanıtma ve Eğitim Fonuna yatırılan %1’lere ait dekont ve bakanlık temsilcisi raporunun her birinden ikişer örnek olmak üzere hazırlanan belgeler Tarım ve Köyişleri Bakanlığına gönderilmek üzere Bakanlık mahalli teşkilatına verilir.Bu evrakların birer örnekleri aynı zamanda varsa birliğin bağlı olduğu merkez birliğine de gönderilir. KARARIN BOZULMASI VE ŞARTLARI : Madde 51- Kanuna ,anaşözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiası ile aşağıda belirtilen kimseler genel kurul kararı aleyhine ,toplantıyı takip eden gündem başlamak üzere bir ay içinde ,birlik merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurabilirler. 1-Toplantıda hazır bulunup ta kararlara katılmayarak karşı görüşlerini tutanağa geçiren,oyunu kullanmasına haksız olarak izin verilmeyen ,toplantı çağrısının usulüne uygun yapılmadığını ,gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmediğini ,genel kurul toplantısına katılmaya yetkili olmayan kimselerin karara katılmış bulunduklarını iddia eden ortak kooperatif yetkili temsilcileri, 2-Yönetim kurulu, 3-Kararların yerine getirilmesi yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin şahsi sorumluluklarını gerektirdiğinde bunların her biri. Ayrıca ,bozma davasının açıldığı ve duruşmanın yapılacağı gün ,yönetim kurulu tarafından usulen ilan olunur. Genel kurulda alınan bir kararın mahkeme tarafından bozulması bütün ortaklar için hüküm ifade eder .
YÖNETİM KURULU : Madde 52- Yönetim kurulu ,kanun ve anasözleşme hükümleri içinde birliğin faaliyetlerini yöneten ,birliğin kanuni temsilcisi olan icra organıdır.
ÜYE SAYISI VE ÜYELİK ŞARTLARI: Madde 53- Yönetim kurulu üyeleri ve yedekleri genel kurul toplantısında gizli oyla yetkili temsilciler arasından 5 asıl ve 5 yedek olmak üzere en az bir , en fazla dört yıl olmak üzere seçilir.genel kurulca böyle bir süre tesbiti yapılmaması halinde bir yıl süreyle seçilmiş sayılırlar. Herhangi bir sebeple yetkili temsilcilerin kendi kooperatiflerindeki temsilciliklerinin sona ermesi halinde o kooperatifindeki birlik yönetim kurulundaki üyeliği devam eder.Yeni seçilen temsilci ayrılan temsilcinin görevini devam ettirmek üzere kooperatifçe birliğe yazılı olarak bildirilir. Yönetim kurulundan ayrılan üyelerin tekrar seçilme hakkı vardır.Yönetim kurulu üyeliğine seçilebilmek için ;(Yetkili temsilcilerde) a)Türk vatandaşı olmak , b)Aynı türde başka bir birliğin yönetim kurulu üyesi olmamak, c)Türk Ceza Kanunundaki zimmet,ihtilas,irtikap,rüşvet,görevi suistimal,sahtekarlık,hırsızlık, dolandırıcılık ,hileli iflas,emniyeti suistimal ve Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlardan veya 1163 ve 3476 sayılı Kanunlara göre mahkum olmamak, d)Birbirleriyle üçüncü dereceye kadar(üçüncü derece dahil)akraba olmamak , e)Ararlarında herhangi bir iş ortaklığı bulunmamak, f)Hacir altında bulunmamak, g)18 yaşından küçük olmamak, h)En az ilköğretim ve ilkokul mezunu olmak şartları aranır. Üyelik şartları denetçiler tarafından araştırılır.bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir. Haklarında yukarıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davaları açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber,yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konulur. Genel kurulda en çok oy alan ortaklar yönetim kurulu asil ve yedek üyeliğine seçilmiş olur.Oylar eşit gelirse kuraya başvurulur.Yönetim kurulundan ayrılan bir üyenin yerine yedek üyelerden,alınan oy sırasına göre biri geçer. Herhangi bir sebeple ,yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse ,boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu üyeleri tarafından gecikilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır.
YÖNETİM KURULUNUN İŞ BÖLÜMÜ VE ÇALIŞMA ŞEKLİ : Madde 54- İş bölümü,her yıl seçimi müteakip yönetim kurulu üyeleri arasında gizli oyla yapılır.Aralarında bir başkan ve bir başkan vekili seçilir.Diğerleri üye sıfatını alırlar.Aynı toplantıda ,yönetim kurulunun yapacağı mutad toplantı tarihlerini ve yerini belirler.Bu toplantı da ayrıca ,lüzumu halinde yapılması zorunlu olan mutad dışı toplantılara çağrının nasıl ve kimler tarafından yapılacağına dair karar alınır.Yönetim kurulu üyelerinden biri veya birkaçı birliği temsile yetkili kılınarak ticaret siciline tescil ettirilir.Murahhas üyelerin seçilmesi halinde bunların seçilmesi ve değiştirilmesi de ticaret siciline tescil ettirilir. Yönetim kurulu kararları ekseriyetle alınır.Oylar eşit olduğu takdirde Türk Ticaret Kanunun 330.maddesi esasları çerçevesinde ;karara bağlanmayacak olan gündem konusu gelecek toplantıya ertelenir.Oylarda yine eşitlik halinde konu reddedilmiş sayılır. Yönetim kurulu toplantılarında üyeler,vekalet veya temsil yoluyla oy veremezler.Yönetim kurulu ayda en az bir defa toplanır.Mazeretsiz olarak birbiri ardına üç defa toplantıya gelmeyen üye istifa etmiş sayılır. Yönetim kurulu kararları,sahifeleri noterce tasdik edilmiş “bir karar defteri”ne sıra numarası ve tarihi ile kayıt olunup imzalanır.Verilen karara karşı görüşte olanlar veya çekimser kalanlar muhalefet veya istinkaf sebeplerini kararın altına yazarak imzalamak zorundadır.Bunu yapanlar kararın uygulanması sırasında doğacak zararlardan dolayı diğer üyelerle birlikte sorumlu olmazlar.Kararın muteberliği yazılıp imza edilmiş olmasına bağlıdır. Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca belirlenen aylık ücret ,huzur hakkı ve yolluk dışında hiçbir ad altında başkaca ödeme yapılamaz. Yönetim kurulu üyeleri ve birliği temsile yetkili şahıslar genel kurulun devredemeyeceği yetkilerini kullanamazlar. Yönetim kurulu üyeleri her zaman üyelikten ayrılabilirler.Ancak,çekilen üyenin iş gördüğü zamana ait sorumluluğu zararın ve sorumlulukların öğrenildiği tarihten itibaren iki yıl ve her halde zararı doğuran fiilin vukuu tarihinden itibaren ilgililer aleyhinde tazminat davası açmak hakkı beş yıl geçmekle zaman aşımına uğrar. Yönetim kurulu üyeleri topluca istifa ettikleri veyahut mevcut yedekleri istifa eden üyelerin yerini dolduramadığı takdirde birlik olağanüstü genel kurul toplantısına giderek yeniden yönetim kurulu üyelerini seçer.Yeni seçilen üyeler işe başlayıncaya kadar eskileri göreve devam eder.Yönetim kurulundan bir üye istifa edip de yerine geçecek yedek üye yoksa yönetim kurulu temsilciler arasından birisini yönetim kurulu üyeliğine seçerek yeni üyeyi toplanacak ilk genel kurulun onayına sunar. Görevi son bulan eski yönetim kurulu ,yeni yönetim kuruluna seçim gününden başlayarak bir hafta içinde görevini devretmek zorundadır.
YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ: Madde 55- Yönetim kurulunun görevleri şunlardır: a)Birlik işlerini ortak kooperatifler menfaatine en uygun şekilde yürütmek , b)Defter ve kayıtların mevzuat çerçevesinde ,doğru olarak tutulmasını sağlar, c)Birliğin parası ,menkul ve gayrimenkul bütün varlıklarını gerektiği gibi kullanmak,işletmek ve korumak , d)İmkanlarla orantılı olarak alım ve satım merkezleri açılmasını genel kurul’a teklif etmek, e)Ortak kooperatiflere ,durumlarına ve genel kuruldan alınacak kararlara göre bilanço yılı içinde tahsil edilmek üzere avans vermek, f)Genel kurulu olağan ve olağanüstü toplantıya çağırmak, g)Müdür,memur müstahdem ve işçi atamak , h)Kanunlara aykırı olarak alınan genel kurul kararları aleyhine iptal davası açmak, ı)Lüzumlu defterlerin tutulmasını sağlamak,genel kurul toplantısından 35 gün önce faaliyet raporu ,bilanço ,gelir-gider cetvelini ve bütçe teklifini hazırlayıp denetçilere vermek ve genel kurul toplantısından 15 gün önce de ortakların incelenmesine sunmak, j)Genel kurulca uygulanmasına karar verilen Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca desteklenecek yatırım projelerini hazırlatarak Bakanlığın onayından geçirmek, k)Birliğin aczi halinde genel kurulu toplantıyı davete gerekli mercileri keyfiyetten haberdar etmek, l))Kanun ve anasözleşmedeki vecibelerini yerine getirmeyen ortaklar hakkında karar alarak durumu genel kurulun onayına sunmak, m)Görevlendireceği denetçiler vasıtasıyla ortak kooperatifleri denetlettirmek, n)Birliği temsile yetkili şahıslar ile denetçilerin seçim ve azillerini ticaret siciline tescil ve ilan ettirmek, o)Kamu kuruluşları ,banka ve diğer kuruluşlardan kredi almak, p)Eski yönetim kurulu üyeleriyle birlik memurlarının sonradan tespit edilen yolsuzluklarını ilgili mercilere bildirmek, r)Birliğin amacına uygun gayrimenkul alımlarında ,tapu devri veya tapuya şerh verdirilecek bir satış vaadi sözleşmesi yapmak, s)Tanıtma ve ortak kaydetmek amacıyla yapılacak ilan ,reklam ve açıklamaları eksik ve gerçeğe aykırı olmayacak şekilde yapmak,bunların yanıltıcı bilgi ve unsurlar taşımamasını sağlamak, t)Birliğe ait mal ,para ve para hükmündeki kağıtları ve gizlide olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere ,kooperatif kontrollerine ve kredi kuruluşlarının denetim görevlerine göstermek ,saymasına ve incelemesine yardımda bulunmak,istenilen belgeleri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyanda bulunmak, u)Ortaklar ile ortak olmak için müracaat edenlerin anasözleşmede gösterilen ortaklık şartlarını taşıyıp taşımadıklarını araştırmak, v)Ortakların 9. Maddede belirtilen haller dışındaki sebeplerle ortaklıktan çıkarmamak , y)Denetim amacıyla denetçilerin 63. Madde doğrultusunda talebi halinde kooperatife ait her türlü defter ve belgeleri vermak, z)Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca ,yaptırılacak denetim neticesi verilecek talimatlara uymak.
YÖNETİM KURULUNUN SORUMLULUKLARI : Madde 56- Yönetim kurulu üyeleri ,birliğe,ortaklara ve birlik alacaklılarına karşı müteselsilen sorumludurlar.Müteselsil mesuliyeti mucip muamelelerden bir kusuru olmadığını ispat eden ,özellikle bu muamelelere muhalif rey vermiş olan keyfiyeti müzakere tutanağına yazdırmakla beraber denetçiler e yazılı olarak bildirilen veya mazeretine binaen o muamelenin müzakeresinde hazır bulunmayan üye müteselsil mesuliyetten kurtulur.Görevlerini yapmadıkları anlaşılan yönetim kurulu üyelerini genel kurul her zaman azledebilir ve haklarında takibat kararı verebilir.Her ortağın,sorumluluğu olan yöneticiler aleyhine münferiden dava açma hakkı mahfuzdur.Yönetim kurulu, aleyhindeki davalar denetçilerce açılır.Yönetim kuruluna seçilenler kendisi veya başkası namına bizzat veya dolaylı olarak birlikle,birlik konusuna giren bir ticari muamele yapamaz.Yönetim kurulu üyelerinden her biri ,genel kurulun kararı kendi şahsi mesuliyetini gerektirdiği ahvalde ,karar aleyhine iptal davası açabilir.Yönetim kurulu üyeleri ve birlik memurları kasıtları bulunsun veya bulunmasın kendi kusurlarından ileri gelen zarlardan sorunludurlar.Suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden ,özellikle kooperatifin para ve malları ,bilanço ,tutanak ,rapor ve başka evrak ,defter ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı “Devlet Memurları”gibi ceza görürler. Yönetim kurulu tescile tabi hususların sicil memurunun talebi üzerine yerine getirilmemesi ,tescil ve kayıt için gerçeğe aykırı beyanda bulunması hallerinde cezai bakımdan sorumlu olur. Kuruluş sırasında kurucu kooperatifler tarafından resmi mercilere verilen birlik anasözleşmesi ,nakdi sermayenin bankaya yatırıldığını bildiren banka makbuzu ,ayn neviden sermayesinin ve birlikçe devralınan işletmeye ait değer biçme raporu gibi vesikaların gerçeğe aykırı düzenlenmesinden birlik kurucu ortakları sorumludur. Yönetim veya temsile yetkili şahısların birliğe ait görevlerini yürütmeleri esnasında meydana getirdikleri fiillerden doğan zararlardan birlik sorumludur. Yönetim kurulu ,Tarım ve Köyişleri Bakanlığının ve bağlı olduğu üst kuruluşların denetim amacıyla görevlendireceği memurların isteyecekleri her türlü malumatı vermek ve onların işlerini kolaylaştırmak mecburiyetindedir. Ayrıca anasözleşmenin 9. Ve 10. Maddelerinin son fıkralarına 54. maddenin 5 ve 6.fıkralarına 55.maddesinin r,s ve t fıkralarına aykırı hareket eden yönetim kurulu üyeleri ve memurları fiilen önem ve mahiyetine göre üç aydan iki yıla kadar hapis ve yüzbin liradan bir milyon liraya kadar ağır para cezası ile 55. Maddenin f,u,v,y ve z fıkralarına aykırı hareket eden yönetim kurulu üyeleri fiilin önem ve mahiyetine göre bir aydan altı aya kadar hapis ve ellibin liradan beşyüzbin liraya kadar ağır para cezası ile 100. Maddenin bir ve ikinci fıkrasına aykırı hareket eden yönetim kurulu başkan ve üyeleri üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
BİRLİĞİN ACZİ HALİNDE YAPILACAK İŞLER : Madde 57- Birliğin aczi halinde bulunduğunu kabul ettirecek ciddi sebepler mevcut ise yönetim kurulu ,piyasadaki cari fiyatlar esas olmak üzere derhal bir ara bilançosu düzenler. Son yılın bilançosu veya daha sonra yapılan bir tasfiye bilançosu veyahut yukarıda adı geçen ara bilançosu birlik mevcudunun borçlarını karşılayamayacağını belirtiyorsa ,yönetim kurulu Tarım ve Köyişleri Bakanlığına keyfiyeti bildirir ve genel kurul hemen olağanüstü toplantıya çağırır.Genel kurul mevcut sermaye ile yetinmeye birliğin dağılmasına veya mahkemeye müracaatla birliğin iflasını isteme kararlarından birini verebilir. Birliğin son bilançosu varlığının (öz sermaye ,yedek akçeler,gelir-gider farkı) yarısı birlik borçlarını karşılamıyorsa durum yönetim kurulunca Tarım ve Köyişeri Bakanlığı ile ilgili mercilere ve mahkemeye bildirilerek genel kurul derhal toplantıya çağrılır.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı veya birliğin üst kuruluşlarının (kooperatifler ,merkez birliği,Türkiye Milli Kooperatifler Birliği)yapacağı denetim sonucu birliğin mali durumunun düzeltilmesinin mümkün görülmesi halinde yönetim kurulu veya alacaklılardan birinin isteği üzerine iflasın açılması ertelenebilir.Bu takdirde yönetim kurulu ,birliğin durumunu düzeltecek mali tedbirleri alır.Mevcutlar defterinin tutulması ,yönetim memuru atanması gibi birlik varlığının korunmasına ve devamına yarayan tedbirler ise mahkemece alınır.
DENETÇİLER: Madde 58- Denetçiler genel kurul namına birliğin bütün işlem ve hesaplarını inceler.
SEÇİM: Madde 59- Denetim kurulu üyeleri ve yedekleri genel kurul toplantısında gizli oyla yetkili temsilciler arasında 3 asıl 3 yedek olmak üzere en az bir ,en fazla dört yıl için seçilirler.Genel kurulca böyle bir süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl süreyle seçilmiş sayılırlar .Denetçiler den bir tanesi ortak kooperatif temsilcilerinden olmayabilir.Ortak sayısının, organların teşkili için yeterli olmaması halinde denetçilerin tümü ortaklar dışından olabilir. Denetçilerin Türk vatandaşı olmaları ve Türk Ceza Kanunundaki zimmet,ihtilas,irtikap,rüşvet,görevi suistimal, sahtekarlık ,hırsızlık,dolandırıcılık,hileli iflas emniyeti suistimal ve Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlardan veya 1163 ve 3476 sayılı Kanunlara göre mahkum olmamaları şarttır. Müddetleri biten denetçilerin tekrar seçilmeleri mümkündür.Birbiriyle ve yönetim kurulu üyeleriyle üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil ) kan ve sıhri akrabalıkları olanlar denetçiliğe seçilemezler.Görevi biten yönetim kurulu üyeleri genel kurulca ibra edilmedikçe denetçiliğe seçilemezler. Görev kusurlarından veya suç teşkil eden fiillerinden ötürü yönetim kururlu ve denetçilikten uzaklaştırılanlar denetçiliğe giremez.
DENETÇİLERİN GÖREVİNE SON VERME : Madde 60- G enel kurul tarafından denetçilerin görevine her zaman son verebilir.
DENETÇİLERİN SORUMLULUĞU : MADDE 61- Denetçiler ,kanun ve anasözleşme ile kendilerine yükletilen görevleri hiç veya gereği gibi yapmamalarından doğan zararlardan dolayı kusursuz olduklarını ispat etmedikçe müteselsilen sorumludurlar.
BİR ÜYELİĞİN AÇILMASI VE ÇEKİLME : Madde 62- Denetçilerden birinin ölümü ,çekilmesi bir engelden dolayı görevini yapamayacak halde bulunması iflas veya hacir altına alınması gibi bir sebeple görevlerinin sona ermesi ve yüz kızartıcı bir suçtan dolayı,mahkumiyetinin kesinleşmesi halinde diğer denetçiler ,genel kurulun ilk toplantısına kadar görev yapmak üzere yerine yedeklerden birini çağırırlar. Denetçiler her zaman işten çekilebilir.Ancak toptan çekilme halinde genel kurul ,yönetim kurulu tarafından derhal toplantıya çağrılır ve denetçiler ve yedeklerini seçerler. Açılan üyeliğe yedek üye getirilir.Ancak bir üyelik açık kalıp da yerine geçecek üye bulunmazsa genel kurul toplantıya çağırılmadan mevcut denetçiler tarafından bir asıl,bir de yedek üye seçilir.Bu durumda iki üyenin de ortak kooperatif temsilcilerinin dışında uzman elemanlardan gösterilmesi caizdir.
İNCELEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ : Madde 63- Denetçiler, işletme hesabıyla bilançonun defterlerle uygunluk halinde bulunup bulunmadığını ,defterlerin düzenli bir surette tutulup tutulmadığını ve işletmenin neticeleriyle mameleki hakkında uyulması gerekli olan hükümlere göre işlen yapılıp yapılmadığını incelmekle yükümlüdürler.Ortakları şahsen sorumlu veya ek ödeme ile yükümlü olan birliklerde denetçiler,ortaklar listesinin usulüne uygun olarak tutulup tutulmadığını da incelemek zorundadırlar. Yönetim kurulu ,bu maksatla denetçilere defterleri ve belgeleri verirler.Denetçilerin istekleri üzerine müfredat defteri ve bu defterin hangi esaslara göre düzenlendiği ve istenilen her konu hakkında bilgi verilir. Ortaklar gerekli gördükleri hususlarda denetçilerim dikkatini çekmeye ve açıklama yapılmasını istemeye yetkilidirler.
ÇALIŞMA DÜZENİ VE GÖREV: Madde 64- Denetçiler, yılda en az dört defa toplanarak birliğin işlemlerini ve hesaplarını denetler,malları ve kasayı sayar ve görülen noksanları ,düzensizlikleri inceleyerek bunları birer rapora bağlar ve “Denetçiler denetim raporları” dosyasında muhafaza ederler. Denetçiler,yıllık genel kurul toplantısından 35 gün önce bilançoyu ,yönetim kurulunun hazırladığı yıllık çalışma raporu ve bütçeyi inceleyerek gerekli gördüğü işlemleri ,hesap ve mevcutları elden geçirir ve kanaatini açık olarak belirterek yıllık rapor meydana getirirler.Denetçiler ,raporda,yönetim kurulunun çalışma düzenini ve başarı derecelerini belirtirler. Denetçilerin görevleri ,birliğin iş ve muamelerini kontrol etmektir.Denetçiler şu görevleri yapmak zorundadırlar. a)Birliğin işlen ve hesaplarının tetkiki sonunda buldukları noksan ve hataların giderilmesi için gerekli tedbirleri almak ve ilgili makam ve organlar haber vermek, b)Bilançonun Türk Ticaret Kanunu’ nun 74.maddesi esaslarına veya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın kabul ettiği örnek bilançoya göre hazırlanıp hazırlanmadığına bakmak, c)Yönetim kurulu üyelerini üyelik şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak,bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine son verilmesi için keyfiyeti yönetim kuruluna bildirmek, d)Muhtelif sebeplerle yönetim kurulunun toplantı nisabını kaybetmesi halinde boşalan yönetim kurulu üyeliklerine gecikilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağırmak, e)Birlik çalışmaları hakkında bilgi almak ve lüzumlu kayıtların intizamla tutulmasını sağlamak maksadıyla birliğin defterlerini incelemek , f)Üç ayda bir ara denetim yapmak ve ansızın birlik veznesini denetlemek ,inceleme sonuçları olumsuz çıktığı takdirde düzenlenecek raporun bir örneğini yönetim kurulu başkanına vermek, g)Bütçe ve bilançoyu kontrol etmek, h)Tasfiye muamelelerine nezaret etmek, ı)Ortak kooperatifler ve kendileriyle birlik yöneticileri arasındaki anlaşmazlıklarla ilgili konuları genel kurul gündemine aldırmak ve gerektiğinde olağanüstü olarak genel kurulu toplantıya çağırmak, j)Genel kurul toplantılarında hazır bulunmak, k)Birlik yönetim kurulu üyelerinin ve memurlarının cezayı gerektiren fiillerini savcılığa bildirmek, l)Anasözleşmede ortak kooperatiflerin genel kurul toplantılarına katılmaları için gerekli şartların yerine getirilip,getirilmediğini incelmek , m)Yapılacak denetim sonucunda düzenlenecek rapora göre hukuki sorumluluğu tespit edilen yönetim kurulu ve memurlar hakkında genel kurul kararlarına istinaden gerekli hukuk davalarını açmak , Denetçilerin yukarıda yazılı kontrol yetkileri genel kurul kararı ile sınırlandırılamaz.Denetçiler ayrıca birlik zararlarını kapatmak için genel kurula sunulacak teklifleri hazırlayarak toplantı gündemine aldırırlar.
TOPLANTI VE RAPORLAR: Madde 65- Denetçiler her yıl yazılı bir raporla beraber tekliflerini genel kurula sunmağa mecburdurlar.Denetçiler ,görevleri esnasında işlerin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları ,kanun veya anasözleşmeye aykırı hareketleri, bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde genel kurul’a haber vermekle yükümlüdürler. Denetçiler ,yönetim ve genel kurul toplantılarına katılırlar.Ancak yönetim kurulunda oy kullanamazlar. Denetçi raporları üç üye tarafından imzalanır.Rapora katılmayan üyeler kanaatini belirterek imzalamak ve münferit rapor düzenlemek zorundadır.Yıllık genel kurul toplantısında “Denetçiler raporu” okunmadan bilanço ve dolayısıyla ibralar konusunda karar alınamaz.
SIR SAKLAMA VE YÜKÜMLÜLÜK : Madde 66- Denetçiler görevleri sırasında öğrendikleri veya ortak kooperatifler için zarar umulan hususları ortaklarına ve üçüncü şahıslara açıklayamazlar. Denetçiler anasözleşmenin 63.maddesine,64.maddesinin c ve d fıkralarına ,65. Maddesine aykırı hareket etmeleri halinde fiilin önem ve mahiyetine göre bir aydan altı aya kadar hapis ve elli bin liradan beşyüzbin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.
HESAP TETKİK KOMİSYONU SEÇİMİ . Madde 67- Genel kurul bazı konuların incelenmesi için gereği halinde hesap tetkik komisyonu seçilebilir. Mevcut ortakların dörtten az olmamak üzere en az 1/10’u son iki yıl içinde birliğin kuruluşa veya idari işlemlerine dair bir yolsuzluğun olduğunu ,kanun ,yahut anasözleşme hükümlerine önemli bir şekilde karşı hareket edildiğini iddia ettikleri takdirde veya bilançonun gerçekliğini soruşturmak için hesap tetkik komisyonu atanmasını genel kuruldan isteyebilirler.Bu istek kabul edildiğinde gerekli masrafları peşin ödemek şartı ile mahkemeye başvurma hakkına sahiptirler. Soruşturma sonuçlarına göre iddia doğru görülmediği takdirde veya denetçilerin vereceği raporda bu talebin haklı sebeplere dayanmadığı anlaşılırsa kötü niyetle hareket ispat edilen ortaklar birliğin bu yüzden gördüğü zarardan dolayı ortaklaşa sorumludurlar.
BİRLİK MÜDÜRÜ : Madde 68- Birlik müdürü,ortak kooperatif temsilcileri arasından veya dışarıdan seçilir.Yönetim kurulu karar ile belirli bir süre için atanır.Süresi dolunca yeniden atanabilir.Müdür,kendiliğinden müdürlük görevini devredemez ve yerine vekil bırakamaz.Atama ve işten el çektirme durumu yönetim kururlunca tescil ve ilan ettirilir. Yönetim kurulu ayrı bir müdür atanmasını öngörmezse , yönetim kurulu kendi üyeleri arasında bir veya bir kaçını murahhas üye olarak görevlendirilir.Bu durumda murahhas üye müdürün bağlı olduğu hükümlere tabidir. Müdürlük şartları şunlardır; a)Kooperatifçilik bilgilerine sahip olmak , b)Siyasi bir partinin üyesi olmamak , c)Hukuken memuriyete mani hali bulunmamak, d)en az lise mezunu olmak , Birlik müdürü hizmet personelinin ücretleri genel kurulca kabul edilen bir kadro ve yıllık tahmini bütçeye göre karşılaştırılır.
MÜDÜRÜN GÖREVLERİ : Madde 69- Müdürün görevleri şunlardır; a)Yönetim kurulu kararlarını ,yıllı çalışma programlarını göz önünde tutarak uygulamak, b)Birliğin işlerini yürütmek,işlerin uyumunu ve düzenini sağlamak , c)Yönetim kurulu toplantılarında oy kullanmamak şartıyla hazır bulunmak,
İDARİ VE TEKNİK PERSONEL : Madde 70- Tarım ve Köyişleri Bakanlığından yardım alan birlikler Bakanlığın istediği şartlara uygun idari ve teknik personeli atamak mecburiyetindedir.
MÜDÜRÜN YETKİ VE SORUMLULUĞU : Madde 71- Birlik müdürü, birlik hizmet personelin amiridir.Denetçiler ve yönetim kurulu üyelerinden başkasına birliğin işleri ile ilgili bilgi veremez.Birlik hizmet personeli müdüre karşı sorumludur.Birlik müdürü kendine verilen görevler gereği gibi veya hiç yerine getirmezse yönetim kuruluna karşı sorumludur. Ayrıca gerek müdür gerekse kooperatif memurları anasözleşmenin 9. ve 53.maddelerinin son fıkrasına,54.maddenin 5.ve 6. paragrafları ile 55.maddesinin r,s ve t fıkralarına aykırı hareket etmeleri halinde fiilin önem ve mahiyetine göre üç aydan iki yıla kadar hapis ve yüzbin liradan bir milyon liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.
İŞTEN ÇIKARILMA : Madde 72- Yönetim kurulu,genel kuruldan aldığı yetki dahilinde işlerin görülmesiyle görevlendirdiği kimseleri,atadığı müdürü diğer temsilci ve vekilleriyle hizmet personelini her zaman işten çıkarabilir.Çıkarılma işlerinde yönetim kurulu kararı gereklidir.İşten çıkarılan kusursuz kimselerin tazminat isteme hakları saklıdır.
DIŞARIYA KARŞI TEMSİL VE İMZA YETKİSİ : Madde 73- Yönetim kurulu, resmi dairelerde,mahkemelerde ve üçüncü kişiler nezdinde temsil yetkisini müdüre devredebilir. Ancak,birliği taahhüt altına koyabilecek işlerde müdür,murahhas üye, yönetim kurulu başkanı veya üyelerden birinin birlikte imzalanan şarttır. Yönetim kurulu,birliği temsil ve borç altına sokan işler dışında memurlara ikinci derecede imza yetkisi verebilir.İkinci derecede imzaların geçerli olabilmesi için birinci imza ile müşterek olması gereklidir. Birliği temsile yetkili kılınan kimseler,imzalarını ancak birliğin birliğin unvanı altına koymak suretiyle birliği bağlar.
TESCİL: Madde 74- Yönetim kurulu düzenlenecek ,ilk toplantıda imza yetkileri hakkında bir sirküler yaparak bunu notere onaylattıktan sonra ticaret siciline tescil ve ilan ettirir. Bu imza örnekleri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile birliğin bağlı bulunduğu merkez birliğine ve kredi müesseselerine de gönderilir.
ORTAK KOOPERATİFLERİN DENETİMİ : Madde 75- Birlik,ortağı olan kooperatifleri,denetim konusunda ehil kişilerden teşkil edilen denetim organınca yılda en az bir defa denetler. Ayrıca merkez birliğine ortak oluncaya kadar ortak kooperatiflere gerekli eğitim hizmetini de götürür. ALTINCI BÖLÜM MERKEZ BİRLİĞİ İLE İLİŞKİLER
MERKEZ BİRLİĞİNE GİRİŞ,BAŞVURMA ŞEKLİ VE İTİRAZ : Madde 76- Genel kurul kararı ile birlik,birliğin gelişmesi,menfaatlerinin korunması,eğitim ve denetim konusunda hizmet verilmesi ve kooperatifçilik konularında tavsiyeler alınması gibi hizmetlerin yerine getirilmesi için kurulmuş veya kurulacak aynı çalışma konularına sahip merkez birliğine girebilir. Madde 77- Birlik,merkez birliği kurar veya kurulmuş merkez birliğine girmeye karar verirse taahhüt edilecek sermayenin miktarı ve ödeme şekli genel kurulca belirlenir.Birlik ,birden fazla aynı çalışma konularına sahip merkez birliği kuramaz veya birden fazla merkez birliğine ortak olamaz. Çalışma konuları ile ilgili olarak merkez birliğinin yapacağı tesislere taahhüdü dışında genel kurulca belirlenecek miktar üzerinden iştirakte bulunabilir. Madde 78- Birlik,merkez birliğine girmek için ,merkez birliğinin anasözleşme hükümlerini bütün hak ve ödevleri ile kabul ettiğini gösteren bir dilekçe ile merkez birliği yönetim kurulu başkanlığına başvurur.Merkez birliği yönetim kurulunun giriş isteğini kabul etmesi ile birlik ile Merkez birliğine girmiş olur.Giriş isteği onbeş gün içinde cevaplanmadığı veya red cevabı verildiği takdirde merkez birliği denetçilerine başvurulur.Merkez birliği denetçileri isteği onbeş gün içinde cevaplandırmaz veya red cevabı verirse birlik merkez birliğinin üyesi bulunduğu Türkiye Milli Kooperatifler birliğine de başvurabilir.Buna rağmen ortaklığa kabul edilmez ise Tarım ve Köyişleri Bakanlığına başvurur. Madde 79- Birlik, merkez birliğine girmekle ortaklarına bu anasözleşmedeki yükümlülüklerden fazlasını yükleyemez. Madde 80- Merkez birliği genel kurullarında birliği temsil etmek üzere birlik genel kurulunca ortak kooperatif temsilcileri arasından en fazla beş temsilci seçebilir.Temsilci sayısı birliğe bağlı ortak kooperatif sayısına göre olmak üzere ;30 ortak kooperatife kadar 3 temsilci,31-40 ortak kooperatife kadar 4 temsilci,41 ve üzeri ortak kooperatife sahip birlikler ise 5 temsilci gönderirler. Temsilcilerin görev süresi en bir en fazla dört yıldır.Genel kurulca böyle bir süre tespiti yapılması halinde bir yıldır.Seçilen temsilcilerin her birinin merkez birliği genel kurulunda birliği temsilen bir oy kullanma hakkı vardır.Seçilen temsilciler kadar yedek üyede seçilir.Yetkili temsilcilerin uygun bir mazerete bağlı olarak merkez birliği genel kuruluna katılması durumunda ve yönetim kurulunca verilecek oy kullanma izin belgesi karşılığında sırasıyla yedeklere de oy kullanma yetkisi verilir. DENETİM VE EĞİTİM : Madde 81- Birlik,bağlı bulunduğu üst birlikler tarafından eğitilebilir ve denetlenebilir. Birlik,üst birliklerince yapılacak denetim ve eğitim hizmetlerine ait giderlerle iştirak eder.
YEDİNCİ BÖLÜM BİRLİKLERİN DAĞILMASI
DAĞILMA SEBEPLERİ: Madde 82- Birlik aşağıda belirtilen sebeplerden dolayı dağılır; a)Anasözleşmede belirtilen süre genel kurul kararı ile uzatılmadığı takdirde (bunun için genel kurulda fiilen kullanılan oyların 2/3 çoğunluğu gereklidir.) b)Genel kurul kararı ile, c)İflasın açılması ile, d)Diğer bir birlikle birleşmesi veya devralınması suretiyle (Bunun için genel kuruluda fiilen kullanılan oyların 2/3 çoğunluğu gereklidir.) e)Ortak adedinin kurucu ortak adedinden aşağıya düşmesi birlik organlarının kurulmaması,birliğin çalışma konusu dışında veya amme kanunlarına karşı çalışma göstermesi,kanuni tanımı dışına çıkması ve kar peşinde koşan ticari bir şirket hüviyetine girmesi gibi hallerde Tarım ve Köyişleri Bakanlığının, mahkemeden alacağı kararla , f)Üç yıl olağan genel kurulunu yapmaması halinde, g)Amacına ulaşma imkanın bulunmadığının Tarım ve Köyyişleri Bakanlığınca tespiti halinde mahkemeden alacağı kararla, Madde 83- Mahkemece veya genel kurulca tasfiye memurları seçilmediği takdirde tasfiye işlerini genel kurul yapar.Yönetim kurulu tasfiye memurlarını ticaret siciline tescil ve ilan ettirir. Tasfiye kurulu üyelerine atamayı yapan merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir. TİCARET SİCİLİNE BİLDİRME : Madde 84- İflasın dışında birliğin dağılması ,yönetim kurulu veya denetçilerce ticaret siciline tescil ve en çok birer hafta ara ile üç defa ilan ettirilir.İlana birlik alacaklarının belgeleri ile beraber bir yıl içinde başvurmaları gereği yazılır.Bu sürecin başlangıcı üçüncü ilan tarihidir.
TASFİYE MAMELEKİNİN PAYLAŞTIRILMASI : Madde 85- Tasfiye haline giren birliğin bütün borçları ödendikten ve ortak pay bedelleri geri verildikten sonra kalan mallar ortaklar arasında bölüşülür.Paylaşma,dağılma anında kayıtlı ortaklar arasında eşit yapılır.
TASFİYE HALİ : Madde 86- Birliğin diğer birlik ile birleşmesi hali hariç olmak üzere dağılan birlik tasfiye haline girer. Tasfiye haline giren birlik ortaklarla olan ilişkilerinde dahi tasfiye sonuna kadar tüzel kişiliğini korur ve ünvanını (tasfiye halinde)ibaresini eklemek suretiyle kullanmakla devam eder. Madde 87- Genel kurul kararı ile atanmış olan tasfiye memurları yahut bu görevi yapan yönetim kurulu üyeleri, genel kurul tarafından her zaman azil ve yenileri atanabilir. Ortakların birliğin isteği ile de mahkemece haklı sebepler dolayısıyla işlem durdurulur,yürütmeye memur kimseleri azil ve yerlerine yenileri atanabilir.Bunlar kendilerini tescil ve ilan ettirirler.
AKTİFLERİ SATMA YETKİSİ : Madde 88- Genel kurul aksine karar vermedikçe,tasfiye memurları birliğin aktiflerini pazarlık suretiyle satabilirler.Aktiflerin toptan satılabilmesi için genel kurulun kararı gereklidir.Bu karar genel kurulun 2/3 çoğunluğu ile alınır.
TASFİYE İŞLERİ : Madde 89- Tasfiye memurları görevlerine başlar başlamaz birliğin tasfiyesinin başlangıcındaki hal ve durumunu inceleyerek buna göre envanter defteri ile bilançosunu düzenler ve genel kurulun onayına sunarlar. Tasfiye halinde genel kurul toplantılarında nisap aranmaz.Kararlar oy çokluğu ile verilir. Tasfiye memurları,birlik yönetim kurulu ve denetçileri davet eder,birliğin mali durumunu gösteren bir envanter ile bir bilançoyu birlikte düzenler.Bu düzenleme işinde sözü edilen organ üyelerinden çalışmaya katılmayanlar beklemek zorunda değildirler. Tasfiye memurları, gerek görülürse birlik mallarına değer biçmek için eksperlere başvurabilirler.Düzenlenen envanter ile bilanço tasfiye memurlarının huzurunda birlik yönetim kurulu tarafından imzalanır.Envanter bilançonun imzalanmasından sonra tasfiye memurları dağılma halinde bulunan birliğin envanteri yazılı bütün malları ile evrak ve defterlerine el koyarlar.
ALACAKLILARI DAVET VE KORUMA : Madde 90- Alacaklı oldukları birlik defteri ve diğer belgelerden anlaşılan ve ikametgahları bilinen şahıslar taahhütlü mektupla, diğer alacaklılar ticaret sicil gazetesinde ilan suretiyle birliğin dağılmasından haberdar edilerek alacaklılarını beyana çağrılırlar. Alacaklı olanlar belli olanlar beyanda bulunmazlarsa alacaklarının tutarı notere verilir.Birliğin henüz vadesi dolmayan borçları ile münazaalı bulunan borçların karşılığı olan para notere verilir.
DEFTERLERİN SAKLANMASI : Madde 91- Tasfiyenin sonunda evrak ve defterler 10 yıl saklanmak üzere notere verilir.
BİRLİK ÜNVANININ TİCARET SİCİLİNDEN ÇIKARILMASI : Madde 92- Tasfiyenin sona ermesi üzerine birliğe ait ünvanın ticaret sicilinden çıkarılması tasfiye memurları tarafından sicil memurluğundan talep olunur.Bu talep üzerine sicilden çıkarılma durumu tescil ve ilan edilir.
TASFİYE KURULUNUN SORUMLULUĞU : Madde 93- Tasfiye kurulu üyeleri,tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesinden sorumludur. Tasfiye kurulu üyelerinin anasözleşmenin 53.maddesinin a ve c fıkrasındaki niteliklere haiz olması şarttır.bunlar hakkında 1163 Sayılı kanunun 62. Madde hükmü uygulanır.
BİRLEŞME SURETİYLE DAĞILMA : Madde 94- Birlik,bütün pasif ve aktifleri ile diğer bir birlik tarafından devralınmak suretiyle dağıldığı takdirde ticaret sicilinden çıkarma işlemi 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 84. Maddesi uyarınca yapılır. SEKİZİNCİ BÖLÜM MALİ HÜKÜMLER
USUL: Madde 95- Birlik muhasebe usulünü bilanço esasına göre kurar ve kanunen tutulası gerekli defterleri tutar ve çalışmalarını iş prensipleri esaslarına uygun olarak düzenler. Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca örnek muhasebe ve bilanço kabul edildiği takdirde bunun uygulanması sağlanır.
HESAP YILI : Madde 96- Hesap yılı Ocak ayının birinci günü başlar.Aralık aynın sın günü biter.
DEFTER TUTMA MÜKELLEFİYETİ : Madde 97- Birlik,birliğin ekonomik ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her iş yılı içinde elde edilen neticeleri belirlemek amacıyla birliğin nitelik ve öneminin gerektirdiği bütün defterleri (yevmiye defteri,defteri kebir,envanter defteri,kasa defteri,ortaklık defteri ve karar defteri gibi )tutmaya mecburdur. TASDİK ETTİRME VE BEYANNAME VERME MÜKELLEFİYETİ: Madde 98- 97.maddede belirtilen defterler yönetim kurulunca kullanılmaya başlanılmadan önce birliğin bulunduğu yerin noterine tasdik ettirilir. Birlik tutmaya mecbur olduğu diğer defterlerle, tutmak istediği defterleri lehine delil olarak kullanabilmek için,her birinin cins ve durumları ile sahife sayılarını gösteren iki nüsha beyannameyi bu defteri kullanmaya başlamadan önce ticaret sicil memuruna vermeğe mecburdur.Memur,bunlardan birini tasdik ederek birliğe geri verir.
DOKUZUNCU BÖLÜM TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞININ DİĞER GÖREV VE YETKİLERİ
Madde 99- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın diğer görev ve yetkileri şunlardır; a)Birliğin kuruluş ve organizasyonlarına yardımcı olmak, b)Gerektiğinde teknik ve mali yardımda bulunmak, c)Muhasebe sisteminin uygulanmasına yardımcı olmak, d)Birliğin denetimini yapmak , e)Birlik,yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile memurları hakkında görevlerine ilişkin olarak işledikleri suçlardan dolayı açılan kamu davalarına müdahale talebinde bulunabilmek.
ONUNCU BÖLÜM ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
SİYASİ FAALİYET YASAĞI: Madde 100- Birlik siyasi maksat ve genel güvenlik,asayiş ve kamu düzenini bozmaya yönelik faaliyetler gösteremez ve birlik faaliyetleri bu maksatlara alet edilemez. Birlik siyasi partilerden ve teşekküllerden veya birinci fıkrada belirtilen faaliyetlerde bulunan kişi ve teşekküllerden herhangi bir surette maddi yardım kabul edemez ,bunlara maddi yardımda bulunamaz.Yönetim ve denetim kurulları,birliği temsilen siyasi partilerin yapacakları her türlü toplantılara katılamazlar. Bu madde hükümlerine aykırı hareket eden birlik kurucuları yönetim kurulu başkan ve üyeleri bu fiil genel kurulda vuku bulmuşsa buna müsamaha eden genel kurul başkanı, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Madde 101- 100.madde de öngörülen hürriyeti bağlayıcı cezalar paraya tahvil edilemez.
TİCARET KANUNU HÜKÜMLERİNE ATIF : Madde 102- Bu anasözleşmede aksine açıklama olmayan hususlarda 3476 ve 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu ile bu kanunun 98. Maddesine atfen 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu genel hükümleri ile anonim şirket hükümleri uygulanır. UYUŞMAZLIK Madde 103- Ortaklarla birlik arasında ve ortakların kendi aralarında doğacak uyuşmazlıklar öncelikle birlik genel kuruluna aksettirilir.Genel kurulca halline imkan bulunmayan uyuşmazlıklar Kooperatifler Kanunu’nun 95. Maddesine göre halledilir.Hakem yolu ile de giderilemeyen uyuşmazlıklar için kazai mercilere başvurulur.Üçüncü şahıslarla birlik arasında çıkacak uyuşmazlıklar ise kazai mercilerce çözümlendirilir.
BELİRLENEN BÖLGELERDEBİRLİK BULUNMAMA HALİ : Madde 104- Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca tespit edilen bir bölgede birlik kurmak üzere aynı çalışma konularına sahip yeterli sayıda kooperatifin bulunmaması halinde bu gibi kooperatifler, Bakanlıkça belirlenen en yakın bölgedeki aynı konuda faaliyet gösteren birliğe ortak olabilir.Ancak,söz konusu bölgede aynı türde birliğin kurulması halinde bu gibi kooperatifler ortak olduğu diğer bölgedeki birlikten ayrılarak kendi bölgesindeki birliğe ortak olmak zorundadır.
BİRDEN FAZALA BİRLİĞE ORTAK OLMAK HALİ : Madde 105- Birden fazla konuda faaliyet gösteren tarımsal kalkınma kooperatifleri bu faaliyetleriyle ilgili olarak o bölgede kurulmuş birden fazla değişik çalışma konularındaki birliklere ortak olabilir veya bu nitelikteki birlikleri kurabilir.
EVVELCE KURULMUŞ BİRLİKLERE ATIF : Madde 106- İş bu anasözleşmenin onay tarihinden önce kurulmuş bulunan birlikler,merkez birlikleri kurmak istedikleri takdirde;Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca 3476 Sayılı Kanununla değişik 1163 Sayılı Kanunun 72.maddesi doğrultusunda belirlenecek bölgelerde aynı çalışma konularına sahip kooperatiflerin ortağı olabileceği ihtisas birliklerinin kurulması benimsendiğinden,evvelce kurulmuş birlikler bünyesindeki aynı çalışma konularına haiz kooperatiflerin yukarıdaki görüş içerisinde yeni birlikler kurulması halinde, kurulacak bu gibi birliklerin ancak kendi aralarında merkez birliği kurabilmeleri mümkün olabilecektir.
YÜRÜRLÜK : Madde 107- Bu anasözleşmeden evvel hayvancılık konularında çeşitli isimler altında kurulan birliklerle ilgili anasözleşmeler yürürlükten kaldırılmış olup,bu birlikler hazırlanmış bulunan Sınırlı Sorumlu Hayvancılık Kooperatifleri Birliği örnek anasözleşmesini kullanacaklardır. Madde 108- Hayvancılık konularında faaliyet gösterip de birlik kurmak isteyen kooperatifler, bu örnek “Sınırlı Sorumlu Hayvancılık Kooperatifleri Birliği” anasözleşmesini kullanacaklardır. Madde 109- “Sınırlı Sorumlu Hayvancılık Kooperatifleri Birliği “anasözleşmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığının 20.02.1989 tarih ve 013 sayılı onayı ile kabul edilmiştir.
|